Menşe Nedir? Neden Önemlidir?
Eşyanın menşei bir eşyanın ekonomik milliyeti olarak tanımlanabilir.
Eşyanın menşei kavramı: Gümrük vergilerinin hesaplanmasında kullanılır.
Gümrük vergisi hesaplanırken dikkate alınan üç temel ölçüt şunlardır:
Eşyanın tanımı (tarife pozisyonu): Uygulanacak vergi oranı eşyaya göre farklı olabileceğinden önemlidir.
Eşyanın menşei: Uygulanacak vergi oranının menşe ülkeye göre farklılık göstermesi nedeniyle dikkate alınmalıdır.
Eşyanın kıymeti: Vergi oranının uygulanacağı matrahı gösterir.
Eşyanın Menşei Neden Önemlidir?
Farklı ülkelerden gelen ürünlerin uygulamada farklı muameleye tabi olması, menşe kurallarına ihtiyacın doğmasına neden olmuştur. Örneğin: AB’nden Türkiye’ye ithal edilen ürünler sıfır gümrük vergisine muhatap iken, Fas’tan gelen ürünler gümrük vergisine tabiidir. Dış ticaret üzerinde herhangi bir kısıtlamanın veya tercihli tarife uygulamasının bulunmadığı durumlarda, eşyanın menşei yalnızca istatistiki verilerin tutulabilmesi açısından önem taşımaktadır.
Eşyanın Menşei Ülkesi ile Geldiği Ülke Arasında Fark Var Mıdır?
Bir eşyanın “menşe ülkesi” ile “geldiği ülke” terimleri farklı şeyleri ifade eder. İkisi her zaman aynı ülke olmayabilir.
Bir Ürünün Menşe Statüsü Nasıl Belirlenir?
Bir ürünün menşe statüsü belirlenirken, ilk soru ürünün “tamamen bir ülkede elde edilen” bir ürün olup olmadığıdır. Eğer ürün “tamamen bir ülkede elde edilen” ürün tanımını karşılıyor ise o ülke menşeli olarak kabul edileceği açıktır. Eğer ürün “tamamen bir ülkede elde edilen ürün değil ise bu durumda yapılan işlem ve işçilik değerlendirilerek menşe statüsü belirlenir.
Menşe Kümülasyonu Nedir?
Aralarında anlaşma bulunan ülkelerin ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla, menşe statüsü kazandırma kurallarında, menşe kümülasyonu ile esneklikler getirilebilmektedir. Genel olarak, kümülasyon olanağı anlaşmaya taraf ülkelerden biri menşeli ürünlerin diğer taraf menşe statüsünü kazanmaları için orada yeterli işleme tabi tutulmalarına gerek kalmamasıdır.
Menşe Kümülasyonunun Amacı Nedir?
Menşe kümülasyonun amacı, tercihli ilişkiler içinde bulunan ülkeler arasındaki ticaretin artırılmasını sağlamaktır. Kümülasyon sisteminde, bölge menşeli ürünlerin, minimal operasyon işlemlerinin (asgari işçilik ve işlemler olarak kabul edilen parçaların basit montajı, paketleme vb.) ötesinde bir işleme tabi tutulmaları yeterli olup, ayrıca yeterli işlem ve işçilik görmelerine gerek yoktur.
Kümülasyonda, sadece işlemlerin yapıldığı ülke değil, kümülasyon sistemine dahil ülkelerden oluşan bölge dikkate alınmaktadır.